Zmiany w dyrektywie w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD)

Dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) ma na celu zreformowanie obowiązkowej sprawozdawczości dla przedsiębiorstw w Unii Europejskiej oraz powiązanie informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju ze sprawozdawczością finansową. Projekt wytycznych został przedstawiony po raz pierwszy w kwietniu 2021 roku. W dniu 21 czerwca 2022 r. Rada Europejska i Parlament osiągnęły porozumienie w kwestiach, które nadal były przedmiotem sporu. W porównaniu z pierwszym projektem, w ostatecznej wersji wprowadzono pewne zmiany.

Zakres i harmonogram wdrożenia CSRD

Prawdopodobnie najważniejszą zmianą w tym, co ma być ostatecznym projektem CSRD w porównaniu z projektem z 2021 r., jest przesunięcie dat raportowania dla spółek objętych rozporządzeniem.

Pierwszy projekt dyrektywy w sprawie sprawozdawczości korporacyjnej w zakresie zrównoważonego rozwoju przewidywał obowiązek sprawozdawczy dla wszystkich dużych spółek zorientowanych na rynek kapitałowy od 1 stycznia 2023 roku. Duże korporacje zatrudniające ponad 500 pracowników mają teraz raportować od roku obrotowego rozpoczynającego się 1 stycznia 2024 r. lub później. Dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD), która ma zostać zastąpiona przez CSRD, ma już zastosowanie do tej grupy spółek.

Wszystkie inne duże korporacje mają jeszcze rok na wdrożenie dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju: Muszą one publikować raporty zrównoważonego rozwoju dopiero od roku obrotowego rozpoczynającego się 1 stycznia 2025 r. lub później.

Małe i średnie przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania zgodnie z nowymi CSRD po raz pierwszy począwszy od roku obrotowego 2026. Planowane są odrębne standardy dla tych korporacji, z uproszczeniami w zakresie obowiązku sprawozdawczego. Mogą one również skorzystać z zasady "opt-out" do 2028 r., a tym samym z polityki zwolnienia.

Poniższy przegląd przedstawia harmonogram:

Zmiany w CSRD - kogo dotyczą i kiedy?

Wpływ CSRD wykracza poza UE

Ponadto, firmy spoza Europy posiadające co najmniej jedną spółkę zależną lub oddział w Unii Europejskiej i obrót netto przekraczający 150 milionów euro mają zostać włączone do grupy użytkowników. Aby zapewnić proporcjonalność, te oddziały i spółki zależne muszą generować co najmniej 40 milionów euro sprzedaży netto w UE i działać jako duża lub notowana na giełdzie spółka. Dalsze specyfikacje nie są jeszcze znane.

Wpływ na spółki komunalne w Niemczech

Spółki komunalne w Niemczech są zazwyczaj zobowiązane na mocy swoich statutów i rozporządzeń gminnych do sporządzania i badania rocznych sprawozdań finansowych, podobnie jak duże korporacje. Oznacza to, że sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju ma również na nie wpływ od lat obrotowych rozpoczynających się 1 stycznia 2025 r. lub później, niezależnie od ich faktycznej klasyfikacji wielkości zgodnie z § 267 HGB.

Zwiększona liczba spółek raportujących w ramach CSRD

Ogólnie zakłada się, że liczba użytkowników Dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju wzrośnie z około 500 do 15 000 firm w samych Niemczech. Ponadto, od 2025 r. dyrektywa CSRD może mieć wpływ na około 18 500 spółek publicznych, z czego około 16 000 na poziomie gminnym. Zależy to od wdrożenia dyrektywy UE do prawa krajowego oraz od interpretacji przepisów krajowych.

Zmiany w treści raportów zrównoważonego rozwoju

Treść obowiązkowych raportów zrównoważonego rozwoju również nabiera kształtu. Europejska Grupa Doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) opracowuje obecnie jednolite standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Oprócz standardów przekrojowych, które mają zastosowanie do wszystkich spółek, istnieją inne standardy dotyczące określonych tematów, które w przyszłości zostaną rozszerzone o standardy sprawozdawczości w określonych branżach.

EFRAG szacuje, że opracowanych zostanie około 40 sektorowych standardów sprawozdawczości, a ich publikacja spodziewana jest w listopadzie 2023 roku. Nowe tematyczne standardy sprawozdawczości CSRD są podzielone na trzy obszary: środowiskowy, społeczny i ładu korporacyjnego.

Przegląd dotychczas opublikowanych projektów standardów znajduje się na stronie efrag.org.

Nowe zasady sprawozdawczości w ramach CSRD wymagają, aby spółki korzystały z europejskiego rozporządzenia w sprawie taksonomii w celu określenia swoich celów środowiskowych. W rezultacie opracowano standardy raportowania obejmujące wszystkie cele środowiskowe, w tym jeden standard dla dwóch pierwszych celów i oddzielne standardy dla każdego z pozostałych celów. Takie podejście, którego domagali się interesariusze i eksperci branżowi, pomaga zapewnić spójność i kompleksowość sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Kryteria społeczne zostały już w znacznym stopniu uwzględnione w standardach ESRS, więc obecnie nie ma planu opracowania oddzielnej taksonomii społecznej.

Audyt raportów staje się bardziej rygorystyczny

Zaktualizowane wytyczne pozwalają teraz akredytowanym niezależnym audytorom na ocenę raportów zrównoważonego rozwoju wraz ze zwykłymi audytorami. Początkowo audyty będą miały pewne ograniczenia, ale ostatecznie staną się bardziej kompleksowe, podobnie jak audyty rocznych sprawozdań finansowych. Tak więc raporty dotyczące zrównoważonego rozwoju będą w przyszłości poddawane audytowi z większą kontrolą i dokładnością.

Wyzwanie dla firm - które warto podjąć

Nowy CSRD może przynieść ulgę niektórym spółkom, podczas gdy spowoduje opóźnienia dla innych ze względu na dużą ilość informacji, z którymi należy się uporać. Firmy najprawdopodobniej staną przed poważnymi wyzwaniami. Oznacza to, że dobrym pomysłem dla tych firm jest rozpoczęcie myślenia o zrównoważonym rozwoju już teraz. Obejmuje to stworzenie planu rozwoju niezbędnych umiejętności, alokacji zasobów, wykorzystania technologii w celu uproszczenia gromadzenia i analizy danych, przypisania obowiązków i wdrożenia zmian w firmie.

Skupienie się wyłącznie na raportowaniu zrównoważonego rozwoju jest niewystarczające, ponieważ raportowanie powinno nastąpić dopiero na końcu procesu lub strategii zrównoważonego rozwoju. Tylko w ramach strategii możliwe jest wyznaczenie znaczących celów, zdefiniowanie kamieni milowych i mierzenie postępów. Kluczowe dane liczbowe można następnie osadzić w znaczącym kontekście i opracować kierunek ich kontroli.

Ujednolicona sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju jako część strategii zrównoważonego rozwoju obejmującej całą firmę może w znacznym stopniu przyczynić się do przezwyciężenia głównych wyzwań społecznych XXI wieku i doprowadzić do przejrzystości międzysektorowej.

‍