Jak zaangażować interesariuszy w podwójną ocenę istotności?

Firmy raportujące są zaznajomione z rolą konsultacji z interesariuszami w raportowaniu zrównoważonego rozwoju. Niezależnie od stosowanego standardu raportowania, interesariusze odgrywają niepodważalną rolę w identyfikacji istotnego wpływu i są powszechnie uwzględniani w procesie oceny istotności.

Konsultacje z interesariuszami mają kluczowe znaczenie dla spełnienia zasady podwójnej istotności zawartej w Europejskich Standardach Sprawozdawczości dotyczącej Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). W tym artykule analizujemy zalecane podejście do zaangażowania interesariuszy, które jest zgodne z ESRS.

Postanowienia ESRS dotyczące konsultacji z zainteresowanymi stronami

Koncepcja podwójnej istotności ESRS dodaje dodatkową warstwę rozważań do identyfikacji interesariuszy. Kluczowym rozróżnieniem leżącym u podstaw istotności w ESRS jest nacisk na wpływ zewnętrzny i wewnętrzny. Oznacza to, że wpływ na interesariuszy, wynikający z działalności spółki, jest tak samo ważny, jak wpływ, z jakim spółka spotyka się w swoim środowisku operacyjnym. Wkład spółki w społeczeństwo i środowisko musi być brany pod uwagę obok istotności finansowej, a ten nacisk kładzie się tam, gdzie zewnętrzni interesariusze reprezentujący społeczeństwo lub środowisko stają się kluczowi dla oceny istotności.

Należy zauważyć, że ESRS nie wymaga konkretnego podejścia do konsultacji z interesariuszami. Zaangażowanie interesariuszy jest jednak pośrednio wymagane, ponieważ ESRS stwierdza, że proces należytej staranności informuje o ocenie istotności. Z kolei proces należytej staranności opiera się na dwóch punktach odniesienia: Wytycznych OECD dotyczących należytej staranności w zakresie odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, z których oba podkreślają rolę zaangażowania interesariuszy. Ponadto, ESRS uznaje konsultacje z zainteresowanymi stronami za kluczowy element oceny istotności i wymaga ujawnienia procesu oceny istotności, w tym wszelkich form zaangażowania interesariuszy. ESRS stanowi, że podmioty mogą konsultować się z interesariuszami w sprawie faktycznego lub potencjalnego wpływu, ale nie zawiera żadnych obowiązkowych przepisów. Jednak inne regulacje UE, takie jak dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), zawierają przepisy dotyczące informowania interesariuszy, których dotyczą kwestie społeczne, o sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz prowadzenia dialogu na temat odpowiednich informacji.

Priorytetyzacja interesariuszy

Nie wszyscy interesariusze są w równym stopniu dotknięci działaniami spółki, ani nie mają takiego samego znaczenia dla istotności finansowej. Należy konsultować się wyłącznie z istotnymi interesariuszami. ESRS traktuje zainteresowane strony jako te, na które pozytywnie lub negatywnie wpływa działalność przedsiębiorstwa lub jego relacje z przedsiębiorstwem w całym łańcuchu wartości. Priorytetyzacja interesariuszy jest ważna dla utrzymania istotności w raportowaniu. Podczas procesu ustalania priorytetów stopień wpływu powinien być czynnikiem wpływającym na stopień zaangażowania.

Formy zaangażowania

Nie ma przepisów dotyczących formy lub częstotliwości zaangażowania, ale spółki mogą mieć istniejące kanały zaangażowania, za pośrednictwem których gromadzone są informacje, a zatem dodatkowe lub nowe działania w celu konsultacji z zainteresowanymi stronami w celu spełnienia kryteriów ESRS nie zawsze są konieczne. Ogólnie rzecz biorąc, zaangażowanie poprzez następujące kroki jest wystarczające:

1. Identyfikacja zainteresowanych stron i priorytetyzacja grup według rzeczywistego i potencjalnego wpływu.
2. Zbieranie informacji od interesariuszy w celu oceny i identyfikacji IRO, co może mieć formę ciągłego zaangażowania.
3. Konsultacje z interesariuszami na temat stopnia wpływu w celu zatwierdzenia progów służących do określenia istotności.

Natura jako grupa interesariuszy 

Istotne kwestie związane ze środowiskiem przedstawiają wyjątkowy scenariusz - w przeciwieństwie do ludzkich interesariuszy, natura nie jest w stanie reprezentować siebie w sposób, który ma znaczenie dla procesu istotności. Natura nie ma głosu i dlatego jest uważana za "milczącego interesariusza" w kontekście ESRS. W takim przypadku organizacje raportujące mogą polegać jedynie na pełnomocnikach, którzy mogą reprezentować najlepsze interesy w imieniu podmiotów naturalnych. Mogą to być autorytatywne źródła, takie jak artykuły naukowe lub badania, oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), grupy przyrodnicze lub organizacje pozarządowe. Źródła te mogą być w stanie zapewnić wiedzę specjalistyczną i zrozumienie związanych z przyrodą skutków, zagrożeń i możliwości (IRO) działalności gospodarczej.

Identyfikacja cichych interesariuszy przebiega podobnie jak w przypadku innych interesariuszy, poprzez uwzględnienie aspektów przyrody, które z większym prawdopodobieństwem zostaną dotknięte lub które mają większy wpływ na działalność. Firmy mogą opierać się na bieżącym monitorowaniu aspektów przyrody w celu określenia IRO i ich dotkliwości, a nawet dokonać proaktywnej oceny IRO, angażując niezależne strony trzecie do testowania scenariuszy lub zlecając badania lub OOŚ.

Pomijając interesariuszy środowiskowych, w przypadkach, w których dotknięte społeczności nie są w stanie skutecznie się zaangażować, firmy mogą konsultować się z przedstawicielami, takimi jak organizacje pozarządowe.